تزریق ژل زانو برای چه کسانی مفید است؟
از سری دانستنیهایدرد زانو در این مقاله از مقالات مطب درد دکتر شمس شما رابا موضوع 4 روش تزریق ژل زانو چیست؟ خطرات و عوارض حاصل از تزریق هیالورونیک، آشنا می کنیم.
آیا میدانید تزریق ژل در مفصل زانو برای چه کسانی مناسب است ؟
این تزریق برای کسانی مفید است که آرتروز زانوی خفیف تا متوسط دارند. این روش تزریق ژل به خصوص برای افرادی مفید است که سایر روش‌های درمانی را امتحان نموده و این روش‌ها تاثیری بر آنها نداشته است. تزریق ژل در این حالت موجب کم شدن شدت درد و التهاب زانو میشود و حرکت پذیری زانو را بیشتر میکند. در صورتی که بیمار شرایط زیر را داشته باشد، تزریق ژل میتواند در یک یا هر دو زانو صورت پذیرد
- درمان فعلی، تسکین درد کافی را ایجاد نمی‌کند.
- بیمار کاندید مناسبی برای جراحی زانو نبوده و یا خواست او این است که جراحی را تاجای ممکن به تعویق بیندازد.
- بیمار از مصرف آسپرین یا سایر داروهای ضدالتهاب مانند ایبوبروفن معذور است
- بیمار در حال مصرف چندین داروی مسکن به طور همزمان می باشد.
نکته حائز اهمیت این است که تزریق ژل برای زانو برای بیماران مبتلا به آرتروز شدید که مفصل آنها سایش استخوانی دارد، مناسب نیست و این بیماران معمولا به درمان‌های تهاجمی‌تر مانند جراحی نیاز دارند.
چرا من به تزریق هیالورونیک اسید نیاز دارم؟
تزریق هیالورونیک اسید به درون مفصل زانو یک روش متفاوت است که برای درمان موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- بیمارانی که سطح داخلی مفصل آنها دچار آسیب دیدگی موضعی شده است.
- بیمارانی که در مراحل اولیه آرتروز زانو قرار دارند و قصد دارند به کاهش درد و بهبود توانایی عملکردی خود بپردازند.
- افرادی که دچار آرتروز پیشرفته زانو هستند و می‌خواهند که نیاز به جراحی تعویض کامل مفصل را به تعویق بیاندازند.
افرادی که در ورزش‌های سنگین از قبیل فعالیت‌هایی که با دویدن و پریدن یا چرخیدن همراه هستند شرکت دارند فشار زیادی را به غضروف زانوی خود وارد می‌کنند. شواهد و مدارکی وجود دارد که نشان می‌‌دهد این امر باعث افزایش سرعت تخریب غضروف میشود و این امر یکی از عواملی است که باعث میشود ریسک بروز استئوآرتریت در ورزشکاران جوان تسریع شود. هیالورونیک اسید میتواند باعث کاهش میزان آسیب دیدگی قصور شود که به طور مداوم به علت دویدن و پریدن در معرض فشار و آسیب دیدگی قرار دارد.
تفاوت تزریق هیالورونیک اسید با روش‌های جراحی استئوآرتریت زانو چیست؟
انجام عمل جراحی برای درمان استئوآرتریت زانو یک روش سودمند است اما در تمام مراحل بیماری و برای همه بیماران کاربرد ندارد و یک روش پرهزینه محسوب میشود که با عوارض جانبی همراه می‌باشد. محققان با توجه به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص استئوآرتریت به ارائه روش‌های درمانی جدید پرداخته اند که یکی از آنها تزریق ژل هیالورونیک اسید می‌باشد. این روش درمانی جدید با هدف کنترل استئوآرتریت زانو و تزریق هیالورونان یا مشتقات این مولکول به درون مفصل انجام میشود. در سال‌های اخیر این روش به عنوان یک روند درمانی جدید برای کنترل استئوآرتریت زانو مورد قبول پزشکان قرار گرفته است و مطالعات متعددی در خصوص ایمنی این روش درمانی انجام شده اما هنوز بحث در خصوص تاثیر گذاری آن و مسائل مربوط به هزینه حاصل از تزریق ادامه دارد.
خطرات و عوارض حاصل از تزریق هیالورونیک اسید چیست؟
پزشکی که قرار است به تزریق هیالورونیک اسید بپردازد سابقه پزشکی شما را بررسی میکند تا اطمینان حاصل کند که ریسک بروز عوارض جانبی حاصل از تزریق هیالورونیک اسید در شما پایین است. استونیل یک محلول بسیار خالص است که توسط فرایند که تخمیر نامیده میشود تولید می‌گردد و برخلاف سایر انواع هیالورونان‌های موجود در بازار حاوی پروتئین حیوانی نیست یعنی ریسک بروز عوارض جانبی با تزریق آن شایع نمی‌باشد اما در صورتی که شما دچار هرگونه نشانه و علامتی از قبیل تورم، قرمزی یا داغی در اطراف محل تزریق شدید یا آنکه حال شما بد شد باید با پزشک خود تماس بگیرید. باید پس از تزریق به پزشک مراجعه کنید تا بتواند به ارزیابی تاثیرات حاصل از تزریق ژل بپردازد و نکات مهم دیگر را در خصوص مراقبت‌های بعد از تزریق ژل برای شما توضیح دهد. سایر عوارض جانبی حاصل از تزریق هیالورونیک اسید به درون مفصل که شیوع کمتری دارند عبارتند از خونریزی، عفونت، سفتی زانو که نیازمند جراحی اصلاح کننده است و ترومبوز عمیق وریدی. معمولاً ریسک بروز این مشکلات کم است.
تزریق هیالورونیک اسید برای درمان درد زانو و استئوآرتریت
تزریق هیالورونیک اسید بر اساس ارزیابی و بررسی کاهش ویسکوزیته و انعطاف پذیری مایع سینوویال در زانوی مبتلا به استئوآرتریت و کاهش وزن مولکولی آن در زانوی فرد بیمار نسبت به زانوی سالم توصیه میشود. تزریق ژل هیالورونیک اسید به درون زانو و مایع سینوویال در بهبود ویسکوزیته انعطاف پذیری این مایع نقش دارد و باعث میشود که از شدت علائم و نشانه‌های مرتبط با استئوآرتریت کاسته شود و عملکرد زانو بهبود پیدا کند. هیالورونیک اسید، گلیکوزآمینوگلیکان است که از گلوکورونیک اسید و ان استیل گلوکزامین ساخته شده است و با سایر انواع گلیکوزامینوگلیکان‌ها تفاوت دارد زیرا سولفاته نیست و با پروتئین‌ها پیوند کووالانسی نمی‌‌دهد تا مونومرهای پروتئوگلیکان را به وجود بیاورد. درعوض به عنوان یک مبنا برای تشکیل پروتئوگلیکان عمل میکند. هیالورونیک اسید فقط در بافت‌های حیوانی یافت نمیشود بلکه در باکتری‌ها نیز وجود دارد و به عنوان یک ضربه گیر و ماده لغزنده در مایع سینوویال عمل میکند و درون چشم نیز وجود دارد و باعث لغزنده شدن سطح آن خواهد شد. هیالورونیک اسید خوراکی به خوبی جذب نمیشود اما استفاده از آن به صورت تزریقی توانسته است در درمان استئوآرتریت در حیوانات و اخیراً در انسان موثر باشد. هیالورونیک اسید بدون ایجاد مسمومیت و بروز عوارض جانبی حاد به خوبی توسط بدن تحمل میشود و از آنجایی که به طور مستقیم به درون مفصل تزریق میشود فوراً شروع به اثر گذاری میکند. روند تزریق آن باعث میشود که کاربرد درمانی آن تا حدودی محدود شود و البته بالا بودن هزینه درمان نیز یک فاکتور مهم دیگر است.
انواع دیگر تزریقات زانو برای کاهش درد
تزریق کورتون
آسیب دیدگی بافت نرم و ساییدگی مفصل زانو میتواند باعث بروز التهاب شود و منجر به احساس درد در زانو، تورم و سفتی و گرما گردد. تزریق کورتون به سرعت باعث کاهش التهاب میشود و به طور موقت منجر به تسکین درد زانو و سایر علائم و نشانه‌ها خواهد شد. از تزریق کورتون بیشتر برای درمان موارد زیر استفاده میشود:
- پارگی مینیسک
- پارگی رباط زانو
- استئوآرتریت زانو
- تاندونیت کشکک یا زانویی دونده و سایر مشکلات مربوط به تاندون زانو
- بورسیت زانو
- سندروم ایلیوتیبیال باند که شیوع کمی دارد.
تسکین موقت درد باعث میشود که فرد بتواند به انجام جلسات فیزیوتراپی یا سایر روش‌های درمانی غیر جراحی بپردازد. برخی از متخصصان بر این باور هستند که تزریق کورتون میتواند باعث آسیب دیدگی بافت مفصل در آینده شود به ویژه اگر در یک محل چندین تزریق انجام شود. به افرادی که به تزریق کورتون می‌‌پردازند گوشزد میشود که هر هفته فقط تا ۱۰ درصد انتظار بهبود داشته باشند زیرا روند کاهش التهاب میکند سپری میشود و آنها به تدریج می‌‌توانند مانند گذشته انجام فعالیت‌های ورزشی و توان بخشی خود بپردازند.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت از فرایند ترمیم و بهبود طبیعی بدن برای ترمیم بافت آسیب دیده بهره می‌گیرد. پی آر پی از نمونه خون خود بیمار تهیه میشود و از آن برای درمان تعداد زیادی از مشکلات زانو از قبیل موارد زیر استفاده میشود البته فقط به این موارد محدود نیست:
- پارگی مینیسک
- پارگی رباط زانو
- استئوآرتریت زانو
- تاندونیت کشکک و سایر مشکلات مربوط به تاندون زانو
درمان پارگی مینیسک یکی از رایج ترین کاربردهای تزریق پلاسمای غنی از پلاکت است.
پرولوتراپی
پرولوتراپی معمولاً شامل ۱۵ تا ۲۰ تزریق به درون بافت نرم از قبیل تاندون کشکک زانو است. این مسئله باعث شده پرولوتراپی با سایر روش‌های درمانی تفاوت داشته باشد. در این روش به طور موقت التهاب افزایش پیدا میکند. تحقیقات محدودی که در این رابطه انجام شده است نشان داده که بروز التهاب بیشتر میتواند باعث تحریک فرایند ترمیم بافت توسط بدن شود. پرولوتراپی برخلاف سایر روش‌هایی که تا کنون توضیح دادیم یک روش قدیمی نیست و فقط شامل یک مرحله تزریق نمی‌باشد. در طول درمان پزشک از چندین مرحله تزریق یک عامل انتخاب آور از قبیل محلول دکستروز به درون مفصل زانو و بافت‌های اطراف آن استفاده میکند. در یک جلسه درمان ۱۵ تا ۲۰ مرحله تزریق انجام میشود. از این روش برای درمان مشکلات زانو که به شرح زیر می‌باشند استفاده می‌گردد:
- پارگی مینیسک
- پارگی رباط زانو
- استئوآرتریت زانو
- تاندونیت کشکک یا سایر مشکلات مربوط به زانو
- بیماری ازگود اشلاتر
پرولوتراپی برای افرادی که دچار آرتریت التهابی از قبیل آرتریت روماتوئید هستند توصیه نمیشود.
تزریق سلول‌های بنیادی
هنگامی که سلول‌های بنیادین به درون زانوی آسیب دیده تزریق می‌شوند جایگزین سلول‌های آسیب دیده خواهند شد و باعث رفع التهاب می‌شوند، روند تحلیل رفتگی بافت را کاهش می‌دهند و از میزان درد زانو می‌‌کاهند. از این روش غیر درمانی برای بهبود مشکلات زیر استفاده میشود:
- پارگی مینیسک
- پارگی رباط زانو
- استئوآرتریت زانو
- تاندونیت کشکک یا سایر مشکلات مربوط به تاندون زانو
سلول‌های بنیادین که در این موارد مورد استفاده قرار میگیرند معمولاً از بافت‌های چربی خون یا مغز استخوان بیمار تهیه می‌شوند.
تزریق به زانو تا چه اندازه موثر است؟
همه افرادی که تحت درمان با تزریق قرار میگیرند شاهد کاهش درد زانوی خود خواهند بود. شانس موفقیت بر اساس نوع تزریق و اختلالی که باید درمان شود متفاوت خواهد بود. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، تزریق سلول‌های بنیادین و پرولوتراپی به عنوان روش‌های استاندارد در نظر گرفته نمی‌شوند. با این حال کیفیت این مطالعات بالینی با هم تفاوت دارد و هم چنان تحقیقات در خصوص اثر گذاری آنها ادامه دارد. روش‌های دارویی ترمیم کننده مختلفی وجود دارد که توسط پزشک و بر اساس فاکتورهای مختلف ارائه می‌شوند که شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
