5 درمان افتادگی لگن را بیاموزید

افتادگی لگن

آیا می دانید افتادگی لگن چیست؟ آیا درمان آن را می دانید ؟ در مجله مطب درد شما را با موضوع  ” 5 درمان افتادگی لگن را بیاموزید” در رابطه با درمان لگن درد آشنا می کنیم.

معمولا در مورد زنان مشکل لگن بدون هیچ گونه علامتی است اما در برخی دیگر این مساله اغلب با شکایت همراه می باشد، لگن درد با علامت های زیر همراه است:

● احساس فشار داشتن یا پری در ناحیه لگن

● احساس درد در ناحیه پایین کمر

● همراه بودن رابطه جنسی با درد

● احساس اینکه چیزی از واژن در حال بیرون افتادن است

● داشتن مشکلات ادراری همچون چکه کردن ادرار یا نیاز فوری به ادرار کردن

● یبوست

● لکه بینی یا خونریزی از واژن

علامت های آورده شده در بالا تا حدودی بستگی به این دارد که کدام اندام دچار افتادگی شده باشد. به عنوان مثال در افتادگی مثانه چکه کردن ادرار دیده می شود. در افتادگی مقعد یبوست و رابطه جنسی دردناک مشاهده می شود. در افتادگی روده کوچک هم کمر درد و همچنین مقاربت همراه با درد وجود دارد. پرولاپس رحم هم با کمر درد و مقاربت دردناک همراه است..

یکی از عوامل لگن درد افتادگی لگن است. افتادگی لگن زمانی رخ می دهد که لگن به سمت جلو جابجا شود و یا اندام های بدن به سمت پایین حرکت کنند. به این اتفاق اصطلاحا افتادگی می گویند.

افتادگی لگن باعث می شود که لگن از جای خود جابجا شده و پایین آید که همین مورد موجب وارد شدن فشار به دیواره واژن خواهد شد.

افتادگی لگن باعث درگیر کردن بعضی از اندامهای بدن نیز خواهد شد. اندامهایی مانند رحم، مثانه، میزراه، راست ورده،واژن و…

نکته قابل توجه برای خانم ها این است که عموما افتادگی لگن در بانوان بالاخص بانوان بالای 50 سال اتفاق میفتد.

خیلی از بانوانی که دچار درد لگن هستند پس از بررسی پزشک در می یابند که افتادگی لگن باعث بروز چنین مشکلی در آنها شده است.

چند دلیل افتادگی لگن

یکی از دلایل اصلی افتادگی لگن حاملگی و زایمان است. این آسیب زمانی ازفایش می یابد که دو یا چهار بار زایمان طبیعی انجام شود؛ به حدی که ممکن است احتمال بروز افتادگی و لگن درد تا دوازده برابر زیاد شود! در واقع کشش عضلانی در زمان زایمان عامل اصلی این عارضه است.

اگر این عارضه جدی گرفته نشود و درمان نشود، این بافت ها دیگر قادر به نگه داشتن اندامهای لگن نیستند.

علت شایع دیگر افتادگی لگن و اندام های آن عمل خارج کردن رحم است که در اصطلاح علمی به آن هیسترکتومی می گویند. با خارج کردن رحم در واقع حمایت و نگه داری از سایر اندام ها را میگیریم و این بسیار برای شخص مضر است.

عوامل کم اثرتر در ایجاد این بیماری عبارتند از : استعمال دخانیات، جراحی لگن، سرفه مزمن، کهولت سن، یائسگی، ژنتیک، یبوست شدید، چاقی، تومور لگن، اختلال اعصاب و…

علائم افتادگی لگن

احساس فشار روی دیواره واژن، احساس مبنی بر افتادن و بیرون زدن چیزی از واژن، آمیزش دردناک (دیسپارونی)، بی‌اختیاری ادرار، تغییرات در دفع برای مثال یبوست، درد پایین شکم و احساس پر بودن پایین شکم از دیگر علائم رایج افتادگی لگن و درنتیجه لگن درد به شمار می‌آید. بیرون زدن بافت از دهانه واژن در موارد شدید افتادگی لگن مشاهده می‌شود.

تشخیص افتادگی لگن

متخصص افتادگی لگن را با توجه به پرونده پزشکی و میزان لگن درد بیمار و نتایج معاینه واژینال تشخیص می‌دهد. آزمایش‌های تصویربرداری و نوار مثانه نیز برای تعیین ماهیت دقیق افتادگی انجام می‌شود.

درمان افتادگی لگن

افتادگی لگن با توجه به علت اصلی عارضه و شدت علائم درمان می‌شود. افتادگی لگن در زنان عموماً به تدریج تشدید می‌شود و در نهایت منجر به لگن درد شده و نیاز به جراحی پیدا می‌کند.

تمرین‌های کگل

تمرین‌های کگل به منظور بهبود لگن درد و افتادگی لگن یا پرولاپس لگن و با در نظر گرفتن شدت عارضه انجام می‌شود. این تمرین‌ها پیشرفت عارضه را آهسته می‌کند. تاثیرگذاری حرکت‌های کگل تا حدی به شیوه انجام صحیح آنها بستگی دارد. نخست این که بیمار باید بتواند گروه عضلات را با متوقف کردن یا آهسته کردن جریان ادرار به درستی تشخیص دهد و به عضله‌های پا فشار نیاورد. راه دیگر این است که بیمار منقبض کردن عضله‌های راست روده را تجسم کند، درست مانند زمانی که می‌خواهد از خروج مدفوع جلوگیری کند.

تمرین‌های کگل به دو روش زیر انجام می‌شود:

• انقباض‌های سریع: عضله اسفنکتر را به سرعت منقبض و شل کنید.
• انقباض‌های آهسته: عضله اسفنکتر را منقبض کنید و تا سه بشمارید. مدت زمان انقباض را به تدریج به ده ثانیه افزایش دهید.

تمرین‌های کگل باید روزی حداقل سه مرتبه، هر مرتبه ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار شود. انجام حرکت‌های کگل در زمان ادرار کردن مجاز نیست، چون این کار منجر به احتباس ادرار می‌شود.

فیزیوتراپی برای افتادگی لگن

به روش فیزیوتراپی نمی‌توان اندام(های) لگن افتاده و پایین آمده را به موقعیت اول برگرداند، اما فیزیوتراپی مسلماً برای تقویت عضله‌های کف لگن مفید است و به این ترتیب با افزایش حمایت از اندام‌های لگن از افتادگی بیشتر جلوگیری می‌کند و قطعا می توان از لگن درد های ناشی از افتادگی تا حد زیادی کاست. به علاوه متخصص فیزیوتراپی روش اجتناب از بعضی فعالیت‌ها را به بیمار آموزش می‌دهد و به او کمک می‌کند تا با ایجاد تغییراتی ساده در سبک زندگی از آسیب‌دیدگی بیشتر و تحمیل کشش مضاعف بر عضله‌های کف لگن جلوگیری کند. همچنین فیزیوتراپی روش کنترل مثانه را نیز به بیمار آموزش می‌دهد. متخصص پس از معاینه کامل با بیمار صحبت می‌کند و نتایج معاینه و روش‌های درمان را به او توضیح می‌دهد. جلسه اول فرصت مناسبی است تا بیمار سوالات خود را بپرسد و اطلاعات خود درباره افتادگی لگن را افزایش دهد.

درمان افتادگی لگن غالباً بر عضله‌های کف لگن یعنی مجموعه عضلاتی متمرکز می‌شود که وظیفه نگهداری اندام‌های لگن و کنترل مثانه را به عهده دارند. روش پیدا کردن این عضلات و منقبض کردن آنها (تمرین‌های کگل) به بیمار آموزش داده می‌شود و بیمار متوجه می‌شود که چطور باید آنها را به درستی به کار بگیرد تا حمایت از اندام‌های لگنی حین انجام فعالیت‌های روزمره افزایش یابد.

بیوفیدبک و درمان افتادگی لگن

گاهی اوقات در کنار تمرین‌های کگل از بیوفیدبک نیز بهره گرفته می‌شود تا از صحت روش انجام حرکت‌ها اطمینان حاصل شود. بیماران عضله‌های شکم و کف لگن را، که باید حین انجام حرکت منقبض شوند، تجسم می‌کنند و تشخیص می‌دهند. دستگاه ساده‌ای سیگنال‌های الکتریکی تولید شده هنگام انقباض عضلات را ثبت می‌کند. این سیگنال‌ها در لحظه به نشانه‌های شنیداری و یا دیداری تبدیل می‌شوند و به این ترتیب بیمار بهتر می‌تواند فعالیت عضلات روده و دستگاه ادراری را کنترل کند. با بهره‌گیری از بیوفیدبک عضله‌های ضعیف در موقع لزوم فعال می‌شود، عضله‌های منقبض شل و آرام می‌شود و فعالیت عضلانی هماهنگ می‌شود.

شاک‌ویو تراپی برای افتادگی لگن

شاک ویو تراپی نیز مانند دیگر درمان‌های پیشرفته معمولاً زمانی به کار برده می‌شود که عارضه حالت مزمن به خود گرفته باشد و درمان‌های نگهدارنده‌ای مانند کشش و فیزیوتراپی نتوانسته باشد لگن درد ناشی از افتادگی آن را تسکین دهد. تمام این درمان‌ها سطوح مختلفی از آسیب‌های کنترل شده را تولید می‌کنند که در اثر ملتهب کردن ناحیه درمان واکنش التیام‌بخشی طبیعی بدن را برمی‌انگیزند.

در شاک‌ویوتراپی با استفاده از یک هندپیس مخصوص امواج شوکی مستقیماً بر بخش دردناک بدن متمرکز می‌شود. این امواج آسیب‌های بسیار کوچکی را در بافت ایجاد می‌کنند. بدن در واکنش به این آسیب‌ها پیام‌هایی را ارسال می‌کند که جریان خون را در ناحیه دردناک ناشی از افتادگی لگن افزایش می‌دهد و بافت‌های آسیب‌دیده را از بین می‌برد. تشکیل رگ‌های خونی نیز افزایش می‌یابد و مواد مغذی بیشتری به ناحیه مورد نظر می‌رسد. در نهایت بدن خود را التیام می‌دهد.

جراحی افتادگی لگن

در صورت پیشرفته بودن عارضه یا ناراحت کننده بودن علائم جراحی به بیمار پیشنهاد می‌شود، جراحی معمولاً درمانی انتخابی است. جراحی‌های مخصوص درمان افتادگی لگن در زنان با هدف بازیابی آناتومی واژن و برگرداندن آن به حالت قبل از پرولاپس انجام می‌شود. ترمیم جراحی به روش‌های مختلفی قابل انجام است، نوع مناسب با توجه به علائم افتادگی و نتایج معاینه توصیه می‌شود. اگر افتادگی کم باشد، اما علائم آزاردهنده باشد، کولپورافی یا ترمیم از طریق بخیه زدن و تنگ کردن کانال واژن برای بالا بردن ساختارهای بیرون زده انجام می‌شود.

لگن درد می تواند عوامل دیگری هم داشته باشد که در مقالات آتی حتما به آن خواهیم پرداخت.